Hội thảo chuyên đề: “Từ các chất ô nhiễm hữu cơ truyền thống đến các chất ô nhiễm mới nổi: Hiện trạng ô nhiễm, quản lý và xử lý trong bối cảnh thực thi công ước Stockholm tại Việt Nam”

Sáng nay ngày 18/12, tại Hà Nội, Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga tổ chức Hội thảo chuyên đề về hiện trạng ô nhiễm, cách thức quản lý và xử lý các chất ô nhiễm hữu cơ khi Việt Nam tham gia Công ước Stockholm.

Quang cảnh Hội thảo.

Đồng chí Đại tá, TS. Nghiêm Xuân Trường, Phân viện trưởng Phân viện Hóa - Môi trường chủ trì Hội thảo. Hội thảo có sự tham dự của các chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực quan trắc và phân tích các hợp chất hữu cơ; đại diện chỉ huy các viện nghiên cứu và cán bộ khoa học quan tâm.

Đại tá Nghiêm Xuân Trường chủ trì Hội thảo.

Tại Hội thảo, GS. TS. Phạm Hùng Việt - Cố vấn khoa học Phòng thí nghiệm trọng điểm Công nghệ phân tích phục vụ Kiểm định môi trường và An toàn thực phẩm (KLATEFOS), Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, đồng thời là Quyền Chủ tịch Hội đồng Khoa học kỹ thuật Phân tích Hóa, Lý và Sinh học Việt Nam - đã trình bày báo cáo chuyên đề về hiện trạng ô nhiễm, quản lý và xử lý ô nhiễm các chất hữu cơ truyền thống đến các chất ô nhiễm mới nổi trong bối cảnh thực thi Công ước Stockholm tại Việt Nam.

 GS. TS. Phạm Hùng Việt trình bày tại Hội thảo.

Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POP) đã được đại diện của các Chính phủ ký ngày 22 tháng 5 năm 2001 tại Stockholm. Công ước này quy định việc cấm sản xuất, sử dụng, giảm thiểu và cuối cùng là loại bỏ các POP do hoạt động của con người tạo ra; và thực hiện các biện pháp thích hợp nhằm liên tục giảm thiểu việc phát sinh các chất POP không chủ ý từ những hoạt động công nghiệp, sinh hoạt hoặc xử lý chất thải. Chính phủ Việt Nam đã phê chuẩn Công ước Stockholm ngày 22 tháng 7 năm 2002, trở thành Bên thứ 14 của Công ước. Tại thời điểm kí kết, có 12 chất/nhóm chất POP “cổ điển” được đưa vào Công ước. Trong hơn 20 năm qua, danh sách các hợp chất POP liên tục được mở rộng bởi các chất ô nhiễm mới nổi được ghi nhận từ nhóm lớn các chất độc hại khó phân hủy. Cho đến năm 2023, Công ước Stockholm đã quy định quản lý an toàn ở quy mô quốc tế đối với 34 nhóm POP. Báo cáo của GS. TS. Phạm Hùng Việt đã đem tới cho các đại biểu tham dự những thông tin cơ bản về các nhóm hợp chất POP, nguồn gốc phát sinh, các quy định của Công ước, các quy định, số liệu kiểm kê của Việt Nam. Đặc biệt báo cáo đã cung cấp các số liệu điều tra ban đầu tại Việt Nam về sự có mặt của các nhóm chất ô nhiễm hữu cơ bền vững mới nổi như PolyBromoDiphenylEther (PBDE), HexaBromoCycloDodecane (HBCD), Per- và PolyFluoroAlkyl Substances (PFAS), các parafin clo hóa (CP), các Benzotriazoles (ổn định tia UV) và một số chất ô nhiễm mới nổi khác thuộc nhóm chất hữu cơ độc hại khó phân hủy (PTS), chất gây rối loạn nội tiết (EDC) như PAHs, phthalate esters,… trong các thành phần môi trường, nguyên vật liệu. Bên cạnh đó, GS. TS. Phạm Hùng Việt còn trình những kỹ thuật, công cụ mới đang được phát triển cho việc định lượng, đánh giá rủi ro để đối phó với những thách thức nảy sinh khi nghiên cứu về các chất ô nhiễm hữu cơ mới nổi.

Đại biểu tham dự hội thảo.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Đại tá, TS. Nghiêm Xuân Trường cảm ơn GS. TS. Phạm Hùng Việt đã chia sẻ, cung cấp cho các đại biểu tham dự Hội thảo những thông tin bổ ích, cập nhật về hiện trạng ô nhiễm các POP truyền thống cũng như các POP mới nổi trong các thành phần môi trường khác nhau. Đồng chí nhấn mạnh, các kết quả nghiên cứu cho thấy, mặc dù việc kiểm soát các chất POP đã được một số tiến bộ đáng kể, tuy nhiên nguy cơ ô nhiễm thứ cấp tồn lưu lịch sử và phát sinh từ các hoạt động kinh tế - xã hội hiện nay vẫn còn hiện hữu; đặc biệt sự xuất hiện ngày càng rõ nét các chất POP mới nổi đặt ra những thách thức mới cho công tác quan trắc và đánh giá rủi ro. Đồng chí Phân viện trưởng cũng bày tỏ hy vọng, kết quả Hội thảo này sẽ là tiền đề cho sự phối hợp Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga với GS. TS. Phạm Hùng Việt cũng như với Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ môi trường và Phát triển bền vững trong thời gian tới./.

Tin bài và ảnh: Hoàng Quỳnh Ngọc